Güncelleme Tarihi: 09 Ocak 2024
Temporomandibuler Eklem Bozuklukları Neden Kaynaklanır, Nasıl Tedavi Edilir?
Temporomandibuler eklem nedir?
Temporomandibuler eklem (TME) alt çenenin (mandibula) kafa tabanına birleşme noktasıdır ve başın her iki yanında kulağın hemen önünde yer almaktadır. Çiğneme, konuşma ve yutkunma sırasında hareket eder ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Vücudun en sık kullanılan eklemlerinden biridir. Bu eklemi etkileyen sorunlar genellikle TME bozuklukları olarak bilinir. Bununla birlikte, çene ağrısının çeşitli başka nedenleri vardır ve bu nedenle eklemi etkileyen çeşitli durumlar artık ‘temporomandibular bozukluklar (TMD’ler)’ olarak adlandırılmaktadır.
Çene eklemi, mandibulanın hareketine izin verir ve bu bölgeye bağlı kaslar ağız açılıp kapanırken çene kemiğinin hareket etmesini sağlar. Eklemin içinde kemiklerin bir kısmını kaplayan kıkırdak bir yapı vardır. Ayrıca eklem içinde disk denilen yumuşak bir doku bulunmaktadır ve eklem içi sinoviyal sıvı adı verilen sıvı ile kaygan bir yapıya sahiptir.
TME bozukluklarının nedenleri;
Genel olarak, TMD’lerin ‘çok faktörlü’ bir nedeni olduğu düşünülür, bu da genellikle nedenle katkıda bulunan birkaç faktör olduğu anlamına gelir. Bu faktörler iki türe ayrılabilir; eklemi çalıştıran kaslarla ilgili problemler, eklemin içindeki sorunlar.
Kaslar ile ilgili problemlere;
Diş sıkma (bruksizm)
Tek taraflı çiğneme yapılması
Dişlerin birbiri üzerine uygunsuz kapanışı (düzgün olmayan oklüzyon)
Parmak emme, kalem, dudak ısırma gibi alışkanlıklar neden olur.
Eklem içindeki sorunlara şunlar neden olabilir;
Eklem içinde aşınma ve yıpranma, kıkırdakta aşınma ve yıpranma. (çoğunlukla yaşlı bireyler etkilenmektedir)
Romatoid artrit ve gut gibi çene eklemini etkileyebilen artrit türleri.
Eklem ve diskin travmaya uğraması da ağrıya neden olabilir.
Bu koşulların her birinde eklem bölgesindeki kıkırdak yapılarda aşınma olur ve hatalı bir çiğneme modeli meydana gelir. Bu bölgedeki yıpranma ile ağrı oluşur ve TME disfonksiyonu (hatalı veya ağrılı fonksiyon) olarak adlandırılan artrit oluşur.
TME bozukluklarının semptomları;
Eklem bölgesinde ve yakınında ağrı. Ağrı genellikle kulağın hemen önünde bulunur ve yanağa, kulağa ve şakağa yayılabilir.
Çene hareketleri kısıtlanabilir. Nadiren de olsa çene kilitlenebilir ve ağzın açılıp kapanmasında zorluklar görülebilir.
Ağız açıp kapamada veya çiğneme sırasında eklem bölgesinden sesler gelebilir. Bu sesler normal olabilir ancak ağrı ve azalan hareket gibi başka semptomlar varsa eklem rahatsızlığından şüphelenilir.
Kulak eklem bölgesine çok yakın olduğu için kulakta gürültü, sese duyarlılık ve baş dönmesi (vertigo) gibi semptomlar gelişebilir.
Temporomandibuler bozuklukların tedavisi;
Eklem problemlerinin çoğu ağrı kesici kullanımı gibi basit tedaviler ve tavsiyelerle giderilebilir.
Gevşeme egzersizleri,stres azaltıcı terapiler, diş hekimleri tarafından yapılan splintler önerilebilmektedir.
Parasetamol, aspirin veya diğer antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Antiinflamatuarlar özellikle TME disfonksiyonu için etkilenir.
Eklem içinde iltihaplanma olması durumunda, eklem içine steroid adı verilen bir ilaç enjeksiyonu yardımcı olabilir.
Çene kasları aşırı aktifse botulinum toksini enjeksiyonu semptomları azaltabilir.
Eklemin cerrahi onarımı nadir durumlarda gerekmektedir.